ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ 18 ਨਵੰਬਰ -ਖ਼ਾਲਸਾ ਕਾਲਜ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਹੋ ਰਹੇ ਤਿੰਨ ਰੋਜਾ ਸਾਇੰਸ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਸਾਕਸ਼ੀ ਸਾਹਨੀ ਵਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਰੋਜ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਮੇਲਾ ਸੋਸਾਇਟੀ ਫਾਰ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਇਨ ਇੰਡੀਆ (ਐਸਪੀਐਸਟੀਆਈ), ਪੰਜਾਬ ਸਟੇਟ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਪੀਐਸਸੀਐਸਟੀ), ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਨਾਲ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ, ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ, ਅਤੇ ਗਣਿਤ (STEM) ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੰਟਰਐਕਟਿਵ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ, ਰੁਝੇਵੇਂ ਵਾਲੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ, ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸਾਹਨੀ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸੁਕਤਾ ਅਤੇ ਤਰਕਪੂਰਨ ਸੋਚ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ। ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਗਲੋਬਲ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਵਲੋਂ ਵਿਗਿਆਨ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਰੂਚੀਆਂ ਵਾਲੇ ਸਟਾਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਉਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਲੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਰੂਚੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਨਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੜੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਸਕੂਲੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵਲੋਂ ਵਿਗਿਆਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਟਾਲ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਰੂਚੀ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਤੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਐਸ.ਪੀ.ਐਸ.ਟੀ.ਆਈ. ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਧਰਮਵੀਰ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਆਈ.ਏ.ਐਸ.) ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ, ਜਦਕਿ ਈ.ਆਰ. ਪੀਐਸਸੀਐਸਟੀ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਪ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਐਸਟੀਈਐਮ ਸਿੱਖਿਆ ਰਾਹੀਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਪ੍ਰੋ: ਅਰੁਣ ਕੇ. ਗਰੋਵਰ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਉੱਘੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ। ਖਾਲਸਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਡਾ. ਮਹਿਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਟੀਚਿਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀਆਂ ਰਵਾਇਤੀ, ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।
ਫੈਸਟੀਵਲ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਐਕਟਿਵ ਸਾਇੰਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਅਤੇ ਹੈਂਡ-ਆਨ ਗਤੀਵਿਧੀ ਸਟਾਲਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਅਤੇ ਰੋਮਾਂਚਕ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਈਲਾਈਟਸ ਵਿੱਚ ਲੈਬ ਆਨ ਵ੍ਹੀਲਜ਼ ਅਤੇ ਸਰਕਸ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਦੋਵੇਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ STEM ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਅਤੇ ਆਨੰਦਦਾਇਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲੀਨ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਲਜ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਕੁਇਜ਼ ਅਤੇ ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਪੋਸਟਰ ਮੇਕਿੰਗ ਵਰਗੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੀ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਵਿਗਿਆਨ ਉਤਸਵ ਦੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ 1,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉੱਘੇ ਸਰੋਤ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵੱਖ ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿਓਮੈਟਰੀ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਵਿਗਿਆਨ, ਰਾਤ ਦਾ ਅਸਮਾਨ ਨਿਰੀਖਣ, ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਬਣਾਉਣਾ, ਰੋਬੋਟਿਕਸ ਅਤੇ ਡਰੋਨ, 3D ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ, ਅਤੇ ਰਾਕੇਟ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਲਾਂਚ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ, EIACP ਹੱਬ, ਅਤੇ PSCST ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਇਨੋਵੇਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਤਿਰਿਕਤ ਗਤੀਵਿਧੀ ਕਾਰਨਰਾਂ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨ ਪੁਸਤਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ, ਫਿਲਮ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ, ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸਟੇਜ ਸ਼ੋਅ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਦਿਅਕ ਅਨੁਭਵ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦਸਤਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਉਦਯੋਗ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਵਿਹਾਰਕ ਉਪਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਆਪਣੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਯੋਗਦਾਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਐਸਪੀਐਸਟੀਆਈ ਟੈਲੀਸਕੋਪਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਰਾਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਕਾਈ-ਵਾਚ ਸੈਸ਼ਨ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸ ਇਵੈਂਟ ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ (NCSTC), ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਰਸਿਮਰਨਜੀਤ ਕੌਰ, ਸਹਾਇਕ ਕਮਿਸ਼ਨਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ; ਪ੍ਰੋ: ਕੀਆ ਧਰਮਵੀਰ, ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ, ਐਸ.ਪੀ.ਐਸ.ਟੀ.ਆਈ. ਡਾ: ਕੇ.ਐਸ. ਬਾਠ, ਜੁਆਇੰਟ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਡਾ: ਨਿਤਿਨ ਮੌਰਿਆ, ਵਿਗਿਆਨੀ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਇਨੋਵੇਸ਼ਨ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ; ਅਤੇ ਹਰਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਵੜੈਚ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿੱਖਿਆ ਅਫ਼ਸਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵੀ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ।